CÁCH NẮM BẮT CHU KỲ TÂM LÝ THỊ TRƯỜNG ĐỂ QUYẾT ĐỊNH ĐẦU TƯ

　　1. Tâm lý thị trường là gì？

Nhiều người tin rằng cảm xúc là động lực chính thúc đẩy sự thay đổi của thị trường tài chính. Và tâm lý nhà đầu tư dao động tổng thể là thứ tạo ra chu kỳ thị trường tâm lý.

　　Nói tóm lại, tâm lý thị trường là cảm giác tổng thể mà các nhà đầu tư và nhà giao dịch có liên quan đến hành động giá của một tài sản. Khi tâm lý thị trường tích cực và giá tăng liên tục, thì có một xu hướng tăng giá (thường được gọi là thị trường tăng giá). Ngược lại được gọi là xu hướng giảm giá, khi có sự sụt giảm giá liên tục.

　　Vì vậy, tình cảm được tạo thành từ quan điểm và cảm nhận cá nhân của tất cả các nhà giao dịch và nhà đầu tư trong thị trường tài chính.

　　Nhưng, cũng như với bất kỳ nhóm nào, không có ý kiến nào là hoàn toàn thống trị. Dựa trên lý thuyết tâm lý thị trường, giá của tài sản có xu hướng thay đổi liên tục để đáp ứng với tâm lý thị trường tổng thể – vốn cũng rất năng động. Nếu không, sẽ khó hơn nhiều để thực hiện một giao dịch thành công.

　　Trong thực tế, khi thị trường đi lên, có thể là do thái độ và niềm tin của các nhà giao dịch được cải thiện. Tâm lý thị trường tích cực khiến cầu tăng và cung giảm. Đổi lại, nhu cầu gia tăng có thể gây ra một thái độ thậm chí còn mạnh mẽ hơn. Tương tự, một xu hướng giảm mạnh có xu hướng tạo ra tâm lý tiêu cực làm giảm nhu cầu và tăng nguồn cung khả dụng.

　　2. Chu kỳ tâm lý thị trường thay đổi như thế nào？

- Hoài nghi:

　　Ở giai đoạn đầu tiên này, tâm lý nhà đầu tư hoài nghi về dấu hiệu tăng trưởng lại của thị trường sau khi chứng kiến thị trường đi xuống dài hạn. Thị trường có sự tăng trưởng nhẹ nhưng phần đông nghĩ đây là sự tăng trưởng giả và không tin thị trường của thể tăng trở lại.

　　Ví dụ điển hình sau khi thị trường đạt đỉnh 19400$ vào năm 2017, thì trong hai năm 2018 và 2019 chứng kiến Bitcoin tăng trưởng lại mức 8000$, 9000$ nhưng sau đó lại bị kéo lại.

　　- Hy vọng:

　　Sau khi có sự khôi phục và tăng trưởng nhẹ, nhà đầu tư bắt đầu có hy vọng về thị trường. Nhà đầu tư nghĩ thị trường sẽ tăng lại nhưng niềm tin này chưa chắc chắn.

　　Trong giai đoạn này, giá thị trường bắt đầu có những đợt tăng trưởng mạnh hơn, cũng như các đợt điều chỉnh giá nhưng cuối cùng thị trường vẫn tiếp tục tăng trưởng.

　　- Lạc quan:

　　Sau khi điều chỉnh lại, thị trường vẫn tiếp tục tăng trưởng trong thời gian dài hơn. Mọi người bắt đầu lạc quan về kì tăng trưởng tiếp theo nhưng còn một ít lo sợ về giá sẽ bị điều chỉnh lại. Một ví dụ là vào năm 2020 khi Bitcoin đạt 20,000$ và vượt qua đỉnh cũ của năm 2017, nhiều tổ chức đầu tư bắt đầu đổ tiền vào thị trường.

　　- Niềm tin:

　　Giá tiếp tục tăng trưởng sau khi phá đỉnh cũ. Hoài nghi về sự sụt giảm biến mất. Nhà đầu tư tin rằng chắc chắc thị trường đang trên đà tăng trường. Những người đã ở trong thị trường sẽ tập trung đầu tư nhiều tiền hơn vào trong thị trường.

　　- Phấn khích:

　　Khi giá tiếp tục tăng cao, nhà đầu tư đã có lời rất nhiều từ khoản đầu tư trước đó của mình. Nhà đầu tư trở nên phấn khích, không chỉ đầu tư một mình mà còn giới thiệu với bạn bè, người thân đầu tư vào thị trường.

　　- Hưng phấn:

　　Nhà đầu tư mới ồ ạt vào thị trường dẫn đến giá lên quá cao. Nhà đầu tư bắt đầu nghĩ mình là thiên tài vì đầu tư vào tài sản nào cũng có lời.

　　Giai đoạn này là đỉnh của đợt tăng trưởng.

　　Việc dự đoán đỉnh của kỳ tăng trưởng sẽ rất quan trọng trong việc tối ưu hóa lợi nhuận. Một số nguồn dữ liệu phân tích on-chain rất hữu ích cho việc dự đoán đỉnh trong thị trường tiền kỹ thuật số được tổng hợp ở bài viết này.

　　- Kiêu căng:

　　Thị trường bất đầu điều chỉnh đi xuống nhưng nhà đầu tư vẫn kiêu căng tin rằng thị trường sẽ tăng mạnh trở lại sau khi điều chỉnh. Do đó, nhà đầu tư tiếp tục mua thêm.

　　- Lo ngại:

　　Giá tiếp tục đi xuống và không tăng lại sau điều chỉnh như kì vọng ban đầu của nhà đầu tư. Lúc này, nhiều tài khoản margin bị thanh lý do giá xuống sâu hơn dự kiến. Giá tiếp tục đi xuống mặc dù thị trường có nhiều tin tốt.

　　- Phủ nhận:

　　Ở giai đoạn này, các nhà đầu tư vẫn phủ nhận sự đi xuống của thị trường vì họ tin rằng họ đã đầu tư và những dự án tiềm năng thì không có cớ gì giá lại đi xuống nữa cả.

　　- Hoảng loạn:

　　Giá vẫn tiếp tục đi xuống sâu và những người vẫn giữ danh mục đầu tư từ lúc giá cao sẽ bắt đầu hoảng loạn và bán cắt lỗ khoản đầu tư của mình.

　　- Đầu hàng:

　　Những nhà đầu tư còn còn giữ lại sau thời kì hoảng loạn vẫn thấy giá đi xuống sẽ bán toàn bộ số đầu tư mình có và không muốn giữ thể giữ thêm nữa.

　　- Phẫn nộ:

　　Những người tiếp tục giữ sẽ đi vào trạng thái phẫn nộ. Họ tức giận và liên tục đặt những câu hỏi như: Tại sao vẫn còn người bán để giá xuống thấp？ Tin tức tốt nhưng giá vẫn xuống？ Tại sao chính phủ không ngăn chặn việc thao túng thị trường？

　　Một ví dụ điển hình là vào tháng 3 năm 2018 sau khi giá Bitcoin xuống thấp với giá là 3,200$ sau khi đạt đỉnh 19,400$ vào cuối năm 2017, chúng ta dễ dàng nhìn thấy những bình luận giận giữ trên các bài post, video về tiền kỹ thuật số. Những bình luận này thường chỉ trích thị trường khi đi xuống quá sâu và không có sự khôi phục.

　　Thời kì phẫn nỗ là thời điểm mà giá đã đi xuống đáy.

　　- Chán nản:

　　Khi thị trường đã xuống đáy và tiếp tục đi ngang liên tực sẽ khiến những người còn lại trong thị trường cảm thấy chán nản và từ bỏ hi vọng về tự khôi phục trở lại.

　　Chán nản cũng cũng là giai đoạn cuối cùng của một chu kỳ của thị trường, sau sẽ bắt đầu một chu kỳ mới bằng trở lại giai đoạn hoài nghi.

　　Làm thế nào để nắm bắt tâm lý thị trường trong đầu tư Crypto？

　　Thông qua các phần phân tích tâm lý thị trường dưới đây, mình sẽ giúp bạn hiểu được làm thế nào để có thể nắm bắt tâm lý thị trường trong đầu tư crypto nói riêng và đầu tư tài chính nói chung!

　　3. Cách quản lý cảm xúc thay đổi trong chu kỳ tâm lý thị trường

　　3.1. Trong Uptrend

　　Tất cả các thị trường đều sẽ trải qua chu kỳ mở rộng và thu hẹp. Khi thị trường đang trong giai đoạn mở rộng (thị trường tăng giá), mọi tín hiệu đều rất lạc quan, lúc này xuất hiện niềm tin và lòng tham. Thông thường, đây là những cảm xúc chính dẫn đến hoạt động mua vào mạnh mẽ.

　　Những hiệu ứng diễn ra theo chu kỳ hoặc hồi tố thường khá phổ biến trong các chu kỳ thị trường.

　　Ví dụ: Tâm lý các nhà đầu tư sẽ tích cực hơn sau khi giá tăng, cũng chính vì giá tăng nên tâm lý lại được đẩy lên mức tích cực cao hơn, thúc đẩy thị trường tăng giá cao hơn nữa.

　　Đôi khi, chính lòng tham và niềm tin mạnh mẽ xuất hiện quá nhiều sẽ dẫn tới bong bóng tài chính mà mọi người vẫn nói. Trong một kịch bản như vậy, nhiều nhà đầu tư trở nên phi lý trí, đánh mất giá trị thực tế và mua vào tài sản đó chỉ vì họ tin thị trường sẽ tiếp tục tăng.

　　Họ tham lam và lạm dụng quá mức đà tăng trưởng với hy vọng kiếm được lợi nhuận. Khi giá tăng quá mức, lúc này sẽ tạo ra đỉnh khiến người vào sau dễ dàng “đu đỉnh” không biết ngày nào trở về. Đây chính là những rủi ro tài chính quá mức.

　　Trong một số trường hợp, có thể các nhà đầu tư nắm giữ tài sản sẽ bán dần khiến giá đi ngang (sideway), cũng có thể xem là một giai đoạn tích lũy. Nhưng cũng có nhiều chu kỳ lại không có sự sideway tích lũy mà nó sẽ giảm thẳng 1 cây ngay khi đạt đến đỉnh.

　　3.2. Trong Downtrend

　　Trong thị trường giảm giá, nếu giá đang giảm mà có xu hướng vận động để dịch chuyển sang hướng khác sẽ khiến nhà đầu tư trở nên hưng phấn. Đôi khi là lên đến cảm giác tự mãn vì họ tin rằng xu hướng tăng giá vẫn chưa kết thúc. Sau đó giá tiếp tục giảm, tâm lý thị trường nhanh chóng chuyển sang mặt tiêu cực. Tâm lý này thường bao gồm cảm giác lo lắng, phủ nhận và hoảng sợ.

　　Trong bối cảnh này, sự lo lắng của các nhà đầu tư sẽ bắt đầu từ câu hỏi tại sao giá lại giảm, sau đó họ sẽ từ chối sự thật rằng giá giảm, bắt đầu bằng cảm giác không chấp nhận được. Nhiều nhà đầu tư khăng khăng giữ vị thế thua lỗ của họ, hoặc vì “đã quá muộn để bán” hoặc vì họ muốn tin rằng “thị trường sẽ sớm quay trở lại.”

　　Nhưng khi giá càng giảm, làn sóng bán ra càng mạnh. Tại thời điểm này, cảm giác hoảng sợ lại dẫn họ đến thị trường đầu cơ (lúc các nhà đầu tư từ bỏ vị thế và bán các khoản nắm giữ càng nhanh càng tốt), khiến người nắm giữ từ bỏ và bán tài sản của họ gần với mức đáy cục bộ.

　　Cuối cùng, xu hướng giảm sẽ dừng lại khi trải qua được biến động và thị trường ổn định. Thông thường, thị trường cũng sẽ trải qua những chuyển động sideway hay còn gọi là giai đoạn tích lũy trước khi cảm giác hy vọng và lạc quan bắt đầu xuất hiện một lần nữa.